WARSZTAT PRACY WYCHOWAWCY KLASY
I. Uzasadnienie potrzeby realizacji Programu
Ustawowym zadaniem szkoły, obok nauczania, jest wychowanie młodego człowieka. Wychowanie szkolne, do jakiego jest zobowiązany nauczyciel, można określić jako mądre towarzyszenie uczniowi na drodze jego rozwoju. Wychowanie w szkole zakłada integralne postrzeganie ucznia – we wszystkich sferach jego osobowości: fizycznej, emocjonalnej, społecznej, intelektualnej i duchowej. Rozwój człowieka jest zjawiskiem naturalnym i samoistnym. Nauczyciel nie jest “sprawcą” rozwoju swoich uczniów. Towarzysząc im w procesie edukacji, ma jednak możliwość rozwój ten wzmacniać.
Istnienie w szkole funkcji wychowawcy klasy wynika stąd, że spraw wychowawczych nie można pozostawić całkowicie swojemu biegowi. Dla wielu nauczycieli praca wychowawcza jest bardzo ważna, czują się do niej powołani i angażują w nią swój wysiłek, daleko wykraczający poza prowadzenie tzw. godziny wychowawczej. Jednak wielu z nich skarży się na brak przygotowania merytorycznego do pełnienia funkcji wychowawcy klasowego oraz na brak wsparcia ze strony innych nauczycieli we własnej szkole. Przygotowanie merytoryczne kandydata na nauczyciela nie zawsze idzie w parze z wyposażeniem go w wiedzę, a zwłaszcza umiejętności psychologiczno-pedagogiczne, niezbędne w pracy wychowawczej.
Ponadto wychowawca klasy jest zobowiązany do znajomości i respektowania przepisów prawa światowego dotyczącego zagadnień związanych między innymi z profilaktyką, planowaniem pracy wychowawczej we współczesnej szkole, ocenianiem.
Badania potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia zawodowego również wskazują na wysokie zapotrzebowanie w omawianym obszarze. Poza tym, fakt funkcjonowania szkoły i ucznia we współczesnym świecie stanowi dla nauczycieli wyzwanie zarówno w sferze wychowania, jak i nauczania.
II. Cele ogólne
- Poznanie uwarunkowań prawnych pełnienia roli wychowawcy klasy.
- Doskonalenie umiejętności wykorzystywania prawa oświatowego w pracy wychowawczej.
- Kształcenie umiejętności racjonalnego planowania pracy wychowawcy klasy.
- Wzbogacanie warsztatu pracy nauczyciela w obszarze kompetencji psychologiczno-pedagogicznych.
- Doskonalenie umiejętności integrowania działań szkoły i środowiska lokalnego, współdziałania wszystkich podmiotów szkoły.
III. Zakładane efekty
- Nauczyciele znają i stosują w procesie wychowawczym przepisy prawa oświatowego.
- Nauczyciele potrafią zdiagnozować sytuację wychowawczą w klasie, racjonalnie zaplanować pracę wychowawczą z wykorzystaniem metod aktywizujących.
- Nauczyciele stosują zasady efektywnej komunikacji, rozwiązywania problemów i konfliktów.
- Nauczyciele potrafią radzić sobie z agresywnymi zachowaniami uczniów.
- Nauczyciele efektywnie współpracują ze środowiskiem wychowawczym.
Produkty powstałe w wyniku realizacji Programu
- Zmodyfikowany program wychowawczy oraz plany pracy wychowawczej.
- Zestawy ćwiczeń, kart pracy wspomagających pracę wychowawcy klasy.
- Przykładowe plany metodyczne do realizacji godzin wychowawczych.
- Narzędzia diagnozy sytuacji wychowawczej w klasie.
Wartości dodane:
- wzrost świadomości wartości zintegrowanych działań wychowawczych i profilaktycznych w szkole
- wzrost świadomości potrzeby efektywnej współpracy ze środowiskiem wychowawczym
- wzrost nowatorstwa pedagogicznego nauczycieli
IV. Przedsięwzięcia/działania
Lp. | Zakres tematyczny | Sposób realizacji/ proponowana liczba godzin |
Efekty |
1. | Aspekty prawne planowania pracy wychowawczej | seminarium (obowiązkowe dla wszystkich nauczycieli)
4 |
|
2. | Psychologiczne uwarunkowania pracy wychowawcy klasy | seminarium (obowiązkowe dla wszystkich nauczycieli)
4 |
|
3. | Miejsce wychowania w szkole | seminarium
4 |
|
4. | Diagnoza klimatu w zespole klasowym | warsztaty diagnostyczne
6 |
|
5. | Warsztat umiejętności wychowawczych | warsztaty, konsultacje
10 |
|
6. | Metodyka pracy wychowawcy klasy | warsztaty, konsultacje, superwizje8 |
|
7. | Wychowanie do wartości | warsztaty
4 |
|
8. | Budowanie i modyfikacja programu wychowawczego | warsztaty
5 |
|
9. | Udział rodziców i uczniów w planowaniu i realizacji procesu wychowawczego | warsztaty, seminarium6 |
|
10. | Ocenianie zachowania uczniów | warsztaty
6 |
|
V. Warunki realizacji Programu
- czas trwania: 2-3 lata
- elementy obowiązkowe z uzasadnieniem: przedsięwzięcia 1-2 stanowią wprowadzenie w problematykę Programu, dlatego stanowią element obowiązkowy; pozostałe propozycje mogą być realizowane zgodnie z potrzebami szkoły/placówki
- sposób korzystania z oferty: do 15 osób w grupie warsztatowej
- zajęcia odbywać się będą w siedzibie szkoły.
VI. Monitorowanie efektów
Autorom i realizatorom Programu zależy na wysokim poziomie zajęć realizowanych w ramach zaplanowanych form doskonalenia. Podstawą oceny całości Programu będzie szczegółowa analiza stopnia realizacji zakładanych celów form doskonalenia, a co za tym idzie, celów Programu, jakości i atrakcyjności poszczególnych zajęć oraz przydatności nabytej wiedzy w pracy nauczycieli. Wszystkie opinie uczestników będą szczegółowo analizowane przez realizatorów Programu i wykorzystywane do ewentualnej modyfikacji treści, problematyki, form oraz metod prowadzonych zajęć – w zależności od oczekiwań naszych klientów.
Autorom Programu zależy, by wyniki ewaluacji sumatywnej pozwoliły stwierdzić, iż w opinii zdecydowanej większości uczestników poziom spełnienia ich oczekiwań, jakości poszczególnych zajęć oraz przydatności nabytej wiedzy w pracy zawodowej był wysoki.
Autorzy Programu: Jolanta Radczyc
Renata Kołkowska
Wioletta Wodnicka